Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Başkanı ve Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Kahramanmaraş’ta meydana gelen iki depremi anlattı. Sözbilir, ‘Kahramanmaraş sarsıntıları 7.5 büyüklüğündeydi. Ancak bu sarsıntılar 11’lik bir yoğunluk seviyesinde hasar verdi.’ söz konusu.
Türkiye’nin Doğu, Güneydoğu, Akdeniz, İç Anadolu ve Karadeniz bölgeleri, Kahramanmaraş merkezli 10 ili etkileyen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerle sarsıldı.
Depremler yıkım, ölüm ve yaralanmalara neden oldu. DEÜ DAUM Başkanı ve Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Afyon Kocatepe Üniversitesi Deprem Uygulama ve Araştırma Merkezi Afet Bölgesi Müdürü Prof. Öğretim Üyesi Prof. Dr. Volkan Karabacak ile incelemelerde bulunuyor.
“Eşi benzeri görülmemiş bir yıkım yaşandı”
prof. Dr. Hasan Sözbilir, depremin şiddetine dikkat çekti, ‘Depremin iki ölçeği vardır. Büyüklük ve şiddet. Büyüklük, deprem sırasında ortaya çıkan kuvvetin büyüklüğünü gösterir. Bugüne kadarki en büyük deprem 1960 Şili depremiydi. Bu sarsıntı 9,5 büyüklüğündeydi. Bir sarsıntının şiddeti, depremin insan yapımı ve doğal yapılara verdiği hasarın boyutunu tanımlar. Romen rakamları ile yazılır ve I-XII (1-12) ortasında değişen değerlerle gösterilir.
Kahramanmaraş ve Elbistan depremleri 7.5’in üzerindeydi. Ancak bu depremler XI (11) düzeyinde hasar vermiştir. Binlerce bina yıkıldı. Altyapı sistemi çöktü. Köprüler yıkıldı ve demiryolu hatları hasar gördü. Bölgede büyük çaplı heyelanlar meydana geldi. Bu hasarlar depremin şiddetinin 11’e ulaştığını gösteriyor. Her 9 saatte bir gelişen depremler nedeniyle dünyada eşi benzeri görülmemiş bir yıkım yaşandı. En ağır yıkımın yaşandığı Antakya, son 2000 yılda 4. büyük depremini yaşadı. MS 115 yılında meydana gelen ilk depremde 260 bin kişi hayatını kaybetmiştir. MS 526 yılında meydana gelen ikinci büyük depremde 250 bin kişinin hayatını kaybettiğine dair kayıtlar bulunuyor. 1822 depreminde 20 bin kişi öldü.ifadeleri kullandı.
“Deprem yönetmeliği gözden geçirilmeli”
Antakya’nın Doğu Anadolu Fayı ile Ölü Deniz Fayı’nın kesiştiği coğrafyada yer aldığını belirten Prof. Dr. ‘Türkiye deprem tehlikesi açısından en riskli bölgede yer alıyor. Bu nedenle, kent yeniden yapılandırılmadan önce, yer seçimi ve yapı sarsma yönetmeliği ile ilgili mevcut yasa, yönetmelik ve yönergeler gözden geçirilmelidir. Bunu yaparken üniversitelerin bilimsel olarak en üst düzeyde sisteme katkı sağlamaları hayati önem taşımaktadır. Ayrıca nitelikli ve uzman olmayan tüm mühendisler, mimarlar, müteahhitler ve şehir ve bölge plancıları bu sürecin dışında tutulmalıdır.dedi.
